भारतातील रस्ते अपघात मृत्यू (Road Accident Deaths in India): जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) रस्ते सुरक्षेबाबत जागतिक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. या अहवालात भारताचाही उल्लेख करण्यात आला आहे. जिथे दरवर्षी लाखो लोक रस्ते अपघातात मरतात. डब्ल्यूएचओच्या अहवालात असे दिसून आले आहे की 2021 च्या तुलनेत 2022 मध्ये रस्ते अपघातांमुळे होणाऱ्या मृत्यूंचा आकडा वेगाने वाढला आहे.
रस्ते अपघात (Road Accident): हृदयविकाराचा झटका कोणालाही कधीही येऊ शकतो. त्याचप्रमाणे रस्ता अपघात केव्हाही आणि कोणाचाही होऊ शकतो. ग्रेटर नोएडातील दनकौर पोलीस स्टेशन हद्दीतील श्याम नगर मंडीजवळ एक भीषण रस्ता अपघात झाला. प्रवाशांनी भरलेली यूपी रोडवेजची बस अचानक नियंत्रणाबाहेर गेली. अपघाताच्या वेळी रोडवेज बसचा वेग सुमारे 50 किलोमीटर होता. यूपी रोडवेजच्या या बसने पुढे जाणाऱ्या 5 दुचाकीस्वारांना चिरडले. या अपघातात तीन दुचाकीस्वारांचा जागीच मृत्यू झाला. तर एकाची प्रकृती गंभीर होती.
तसेच पुण्यात देखील ११ नोव्हेंबर २०२३ रोजीच्या पहाटे जांभळवाडी येथील दरी पुलावर एक कंटेनरने एका लक्झरी बसला तसेच चारचाकी आणि टेम्पोला धडक दिल्याने याठिकाणी मोठा अपघात झाला आहे. त्यानुसार अग्निशमन विभाग तसेच पीएमआरडी (PMRD) अग्निशमन दलाकडून घटनास्थळी चार वाहने रवाना करण्यात आली होती. घटनास्थळी दाखल झाल्यानंतर अपघातात अडकलेल्या दोन नागरिकांना सुखरूप बाहेर काढण्यात आलं त्यासोबत चार गंभीर जखमी झालेल्या नागरिकांना जवळच्या रुग्णालयात दाखल करण्यात आलं होते.
आम्ही सुरुवातीला म्हटल्याप्रमाणे रस्ता अपघात कुठेही आणि कोणाचाही होऊ शकतो. ग्रेटर नोएडात झालेल्या अपघातात प्रथमदर्शनी तुम्हाला वाटेल की बस चालकाची चूक असेल कारण चालक बस चालवत होता. बसनेच दुचाकीस्वारांना धडक दिली आणि त्यांचा मृत्यू झाला. पण तुम्ही चुकीचे आहात. आणि या अपघाताचे कारण हृदयविकाराचा झटका आहे. चालकाला अचानक हृदयविकाराचा झटका आल्याने बस चालकाचे बसवरील नियंत्रण सुटले असे सांगण्यात येत आहे. भरधाव बसने समोरून येणा-याला धडक दिल्याने अनेकांचा दुर्दैवी मृत्यू झाला.
आता तुम्ही विचार करा, यात दोष कोणाचा? यात बस चालकाचा दोष नाही. यात दुचाकीस्वारांचाही दोष नाही, दोष कोणाचाही नाही. मात्र यानंतरही एक रस्ता अपघात होऊन ३ जणांना जीव गमवावा लागला. मात्र, गाडी चालवताना चालकाला हृदयविकाराचा झटका येण्याची ही पहिलीच घटना नाही. यापूर्वीही असे घडले आहे. आता हृदयविकाराचा झटका हे देखील भारतातील रस्ते अपघातांचे कारण बनत आहे.काळजी घेतली गेली आणि अपघात झाले. अनेक ठिकाणी लिहिलेला हा संदेश तुम्हीही पाहिला असेल. मात्र असे असूनही लोक खबरदारी घेण्यास तयार नाहीत.
जागतिक आरोग्य संघटनेने रस्ते सुरक्षेबाबत जागतिक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. या अहवालात भारताचाही उल्लेख करण्यात आला आहे. जिथे दरवर्षी लाखो लोक रस्ते अपघातात मरतात. डब्ल्यूएचओच्या (WHO) अहवालात असे दिसून आले आहे की 2021 च्या तुलनेत 2022 मध्ये रस्ते अपघातांमुळे होणाऱ्या मृत्यूंचा आलेख वेगाने वाढला आहे.
अपघातांच्या आकडेवारी
- सन 2021 मध्ये भारतात 4 लाख 13 हजार रस्ते अपघात झाले. 2022 मध्ये 4,61,312 रस्ते अपघात झाले.
- सन २०२१ मध्ये १,५३,००० लोक रस्ते अपघातात मरण पावले. २०२२ मध्ये मृतांची संख्या १,६८,४९१ झाली.
- ज्याप्रमाणे रस्त्यावर वाहनांची संख्या वाढत आहे, त्याच प्रकारे अपघातांचे प्रमाणही वाढत आहे. हे स्पष्ट आहे की आपल्या देशात लोकांकडे ड्रायव्हिंग लायसन्स आहेत. पण ड्रायव्हिंग सेन्सचा खूप अभाव आहे.
- सन 2021 मध्ये भारतात दररोज 1130 रस्ते अपघात झाले. 2022 मध्ये ही संख्या 1263 पर्यंत वाढेल.
- सन 2021 मध्ये रस्ते अपघातात दररोज 422 लोकांचा मृत्यू झाला. 2022 मध्ये ही संख्या 461 पर्यंत वाढेल.
कोट्यवधींची कार असो किंवा सायकल असो, कोणीही त्यांच्या चुकीमुळे रस्त्यावर आपला जीव गमावू शकतो. दुचाकी चालकांना रस्त्यावर सर्वाधिक धोका असतो. असे असतानाही या दुचाकीचालकांच्या हातात हेल्मेट दिसत आहे. पण चालकाच्या डोक्यावर नाही.
- ओव्हरटेकिंग, ओव्हर स्पीडिंग, कुठेही पार्किंग, ट्रॅफिक सिग्नल तोडणे, पोलिसांना काही देऊन निघून जाणे, या कारणांमुळे रस्ते अत्यंत असुरक्षित होत आहे.
- भारतातील एकूण रस्ते अपघातांपैकी 66.5% म्हणजेच 1,12,072 लोक हे 18 ते 45 वयोगटातील आहेत.
- सन 2022 मध्ये, 18 वर्षाखालील 9,528 मुलांनी रस्ते अपघातात आपला जीव गमावला. याचाच अर्थ दररोज 26 बालकांचा रस्ते अपघातात मृत्यू होतो.
भारतीय रस्ते जगातील सर्वात असुरक्षित आहेत. इथे दुसऱ्याच्या चुकीमुळे जीवितहानीही होऊ शकते. दिल्लीच्या सिग्नेचर ब्रिजचा एक व्हिडिओ व्हायरल होत आहे, ज्यामध्ये एक व्यक्ती ऑटोला लटकून स्टंट करत आहे, पण त्याचा स्टंट सायकलस्वाराला महागात पडला. सायकलस्वार रस्त्यावर पडून जखमी झाला.
- भारतातील रस्ते अपघातांचे सर्वात महत्त्वाचे कारण म्हणजे अतिवेग. 2022 मध्ये 1,19,904 लोकांना अतिवेगाने आपला जीव गमवावा लागला.
- चुकीच्या बाजूने वाहन चालवल्यामुळे 9094 लोकांचा मृत्यू झाला.
- दारू पिऊन गाडी चालवल्यामुळे 4201 लोकांचा मृत्यू झाला.
- वाहन चालवताना मोबाईल फोनवर बोलत असताना ३३९५ लोकांचा मृत्यू झाला.
- तर लाल दिवा उडी मारताना रस्ते अपघातात 1462 लोकांचा मृत्यू झाला.
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या अहवालात असे म्हटले आहे की, कार चालकाने वाहनाचा वेग ताशी 50 किलोमीटरवरून 65 किलोमीटर प्रति तास केला तर अपघाताचा धोका साडेचार पटीने वाढतो. दुचाकीस्वाराने हेल्मेट नीट घातल्यास मृत्यूचा धोका ६ पटीने कमी होऊ शकतो. मात्र यासाठी नियमांचे पालन करणे गरजेचे आहे कारण सावधगिरी बाळगूनच अपघात टाळता येऊ शकतात.